مراقبت های بهداشتی دوران نوزادی بسیار حساس و مهم است. این دوران لحظه تولد تا ۲۸ روز اول زندگی کودک را تشکیل می‌دهد. بیشترین درصد مرگ و میر کودکان در سال اول زندگی و به ویژه در ماه اول اتفاق می‌افتد. این مرحله از زندگی کودک در واقع تطابق از زندگی داخل رحمی به زندگی خارج از رحمی است.
بسیاری از دستگاه های بدن مانند، قلب، کلیه، دستگاه عصبی و غیره دچار تغییرات و تحولاتی می‌شوند . تا با شرایط جدید زندگی کودک تطابق یابند. لذا نحوه مراقبت از اندام های طفل و نیز تغذیه و بهداشت کودک بسیار اهمیت دارد. در این میان نقش کودکیار به عنوان فردی آگاه در ارائه خدمات بهداشتی و دادن آگاهی‌های لازم به جوانانی که به زودی نقش پدر و مادر را ایفا خواهند کرد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
مراقبت های کلی نوزادان
مراقبت از بند ناف
دورانی که جنین در داخل رحم مادر قرار دارد، از طریق بند ناف که به جفت متصل است، تغذیه می‌کند. بعد از تولد، این ارتباط قطع شده و نوزاد از طریق دهان تغذیه می شود. در موقع زایمان، ماما یا پزشک اتصال بند ناف و جفت را برای را برای خاتمه عمل زایمان قطع می کند. در صورتی که بند ناب با اشیای آلوده یا ادرار و مدفوع تماس پیدا کند، میکروب های گوناگون از قسمت بریده شده بند ناف، وارد خون نوزاد می‌شود . که بیماری های وخیم و خطرناکی از قبیل کزاز یا عفونت خون را به دنبال خواهد داشت.
امروزه بیشتر زایمان ها در مراکز درمانی انجام می‌گیرد و آلودگی بند ناف به ندرت اتفاق می‌افتد .
اما در نقاط دورافتاده بر اساس بعضی از سنت های غلط مواد غیر بهداشتی را روی ناف بریده شده می گذارند . از این طریق میکروب های فراوانی وارد بدن کودک می شوند. برای تمیز کردن بند ناف توصیه می‌شود از هیچ گونه ماده‌ای استفاده نشود . تجربه نشان داده با استفاده از این روش بند ناف زودتر خشک شده و می‌افتد.
گاهی، چند ساعت بعد از زایمان، خونریزی یا نشت خون در محل بند ناف مشاهده می‌شود. ممکن است علت آن محکم نبودن گیره ای باشد که با آن بند ناف را بسته اند. در صورت بروز چنین حادثه‌ای، باید فوراً مراتب را به اطلاع پزشک رسانید.
مدت زمان جدا شدن بند ناف در نوزادان متفاوت است . معمولاً حدود ۷ تا ۱۰ روز طول می‌کشد. بند ناف، تدریجاً خشک می‌شود و سپس خود به خود می‌افتد و نیازی به دستکاری نیست. ممکن است در بعضی موارد بند ناف، زودتر و گاهی دیرتر جدا شود که در هر دو حالت طبیعی و جای نگرانی نیست. در بعضی از مواقع بند ناف به دلیل عدم رعایت بهداشت دچار عفونت موضعی می شود و اطراف ناف قرمز شده عفونت پیدا می‌کند . ممکن است قدری چرک در محل بند ناف جمع شده و بوی بسیار بدی از آن استشمام شود.
علت عفونت ناف، آلوده بودن وسیله ای که با آن بند ناف را بریده اند و یا آلودگی‌ها و دستکاری های بعدی می باشد.
در چنین مواردی، باید کودک را به نزد پزشک برده، به توصیه های او عمل نمود. زیرا گاهی همین عفونت های موضعی، تولید ناراحتی های عفونی شدید می کند . به همین علت است که مراقبت های بهداشتی در دوران نوزادی بسیار اهمییت دارد.
پس از جدا شدن بند ناف، در محل اتصال آن با پوست بدن، پوست نازک و حساسی به جا می ماند که به نام جای بندناف مشهور است و چند روز و گاهی چند هفته طول می‌کشد تا بهبود یابد.
بهتر است تا زمانی که محل بند ناف التیام نیافته، کودک را در وان حمام داخل ننموده . اگر هنگام استحمام، جای بند ناف، خیس شد، موضع را با پنبه استریل به خوبی خشک کرد. پوشک نوزاد را باید طوری قرار داد که پایین تر از ناف قرار گیرد تا رطوبت پوشک به محل بند ناف سرایت نکند.
افزودن دیدگاه