اختلال اضطراب جدایی چیست ؟

اضطراب جدایی چیست؟

طبیعی است که کودک شما هنگام خداحافظی احساس اضطراب کند. در اوایل کودکی ، گریه کردن، دلهره یا چسبندگی – همه این ها، ویژگی های بارز اضطراب جدایی است – واکنش هایی سالم نسبت به فرآیند جدایی و مرحله طبیعی رشد است.معمولا  اضطراب جدایی قبل از تولد یک سالگی کودک شروع می شود و ممکن است تا چهار سالگی ادامه داشته باشد. اگرچه شدت و زمان اضطراب جدایی از کودکی به کودک دیگر بسیار متفاوت است ، اما باید به خاطر داشته باشید که کمی نگرانی در مورد جدایی ازپدر یا مادر طبیعی است ، حتی در صورت بزرگ تر بودن کودک. با درک و استراتژی های صحیح کنار آمدن و مقابله ، ترس کودک شما کمتر می شود  و با بزرگ تر شدن او کاملاً محو می شود.

با این حال ، اضطراب جدایی  برخی از کودکان با وجود تلاش های بسیار والدین از بین نمی رود. این بچه ها در طول دوره مدرسه ابتدایی یا مقاطع بالاتر ،  اضطراب جدایی شدیدی را نشان میدهند که میتواند فعالیت های آنان را در مدرسه مختل کند.

اگر اضطراب جدایی آنقدر زیاد باشد که بتواند فعالیت های روزمره مانند مدرسه رفتن  و حفظ  دوستی های کودک را مختل کند و ماه ها ادامه یابد ، ممکن است نشانه یک مشکل بزرگتر باشد: اختلال اضطراب جدایی.

چگونه اضطراب جدایی “نرمال”  را کاهش دهیم؟

برای کودکانی که اضطراب جدایی طبیعی دارند ، مراحلی وجود دارد که می توانید برای سهولت روند اضطراب جدایی انجام دهید:

-جدایی را تمرین کنید. ابتدا کودک خود را برای دوره های کوتاه مدت و مسافت کوتاه در کنار مراقب یا پرستار بگذارید. همانطور که کودک شما به تدریج به جدایی عادت می کند ، می توانید  برای مدت طولانی تری خانه را ترک کنید .

-برنامه تمرین جدایی بعد از چرت زدن یا غذا دادن به کودک.نوزادان هنگام خستگی یا گرسنگی مستعد ابتلا به اضطراب جدایی هستند.

-یک مراسم سریع “خداحافظی” ایجاد کنید. تشریفات اطمینان بخش است و می تواند به سادگی یک دست تکان دادن از پنجره یا یک بوسه خداحافظی باشد.این روند را سریع پیش ببرید.

-به قول خود پایبند باشید. برای اینکه کودک شما اعتماد به نفس پیدا کند که می تواند جدایی را کنترل کند ، مهم است که در زمانی که به او قول داده اید، برگردید.

– محیط های آشنا را حفظ کنید و محیط های جدید را برای او آشنا سازید.هنگامی که کودک از خانه دور است او را تشویق کنید تا چیزی آشنا(مثل عروسکش)را به همراه داشته باشد.

-یک مراقب اولیه ثابت داشته باشید. اگر یک پرستار استخدام کرده اید ، سعی کنید او را برای مدت طولانی نگه دارید تا ازایجاد  ناسازگاری در زندگی فرزندتان جلوگیری شود.

-تماشای برنامه های ترسناک تلوزیون را به حداقل برسانید. اگر برنامه هایی که تماشا می کنید ترسناک نباشد ، کودک شما ترس کمتری خواهد داشت.

-سعی کنید تسلیم نشوید. به کودک خود اطمینان دهید که حالش خوب خواهد شد – تنظیم محدودیت های ثابت به سازگاری فرزندتان با جدایی کمک می کند.

اختلال اضطراب جدایی چیست؟

اختلال اضطراب جدایی یک مرحله طبیعی از رشد نیست ، بلکه یک مشکل جدی عاطفی است که وقتی کودک از مراقب اصلی دور می شود ، پریشانی شدیدی را از خود نشان میدهد.

کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی(SAD) به خاطر جدایی از والدین یا وابستگی های اساسی دیگر خود و ترس از تنهایی، اضطرابی نامتناسب با سن، فزاینده و توان فرسا را تجربه می کنند. کودکان خردسال ممکن است احساسات مبهمی از اضطراب یا کابوس هایی مکرر در مورد ربوده شدن و کشته شدن یا مرگ یکی از والدین را تجربه کنند. این کودکان اغلب برای جلب حمایت و توجه والدین، به آنها می چسبند و سایه وار آنها را تعقیب می کنند.

آنها از تنها خوابیدن اجتناب می‌کنند و تمایل به خوابیدن در رختخواب والدین و یا جایی در کنار آن ها و حتی پشت درب اتاق خواب آنها را دارند.

کودکان بزرگتر مبتلا به اضطراب جدایی با تنها ماندن در طول روز، تنها خوابیدن ،انجام امور، رفتن به مدرسه و یا اردو مشکل دارند. همچنین ممکن است که تخیلاتی ویژه درباره بیماری ،تصادف ، ربوده شدن یا صدمه فیزیکی داشته باشند.

این کودکان از موقعیت‌های جدید می هراسند و ممکن است شکایت های فیزیکی نشان دهند. آنها ممکن است برای اجتناب از جدایی جنجال کنند، فریاد بزنند، جیغ بکشند یا در صورت جدایی از والدین تهدید به خودکشی کنند. شکایت های فیزیکی ممکن است شامل ضربان سریع قلب، گیجی، سردرد، شکم درد و تهوع باشد.

دلایل عمده اختلال اضطراب جدایی

اختلال اضطراب جدایی به این دلیل اتفاق می افتد که کودک احساس امنیت نمی کند. به هر چیزی که ممکن است دنیای کودک شما را از تعادل خارج کند ،باعث احساس خطر در او شود یا روال عادی او را برهم بزند ، نگاهی بیندازید. اگر بتوانید علت اصلی یا علل آن را مشخص کنید ، یک قدم به کمک به فرزندتان درمقابله با این اضطراب نزدیک خواهید بود.

دلایل عمده اختلال اضطراب جدایی در کودکان عبارتند از:

– تغییرات در محیط اطراف : مانند خانه جدید ، مدرسه یا وضعیت مراقبت روزانه ، می تواند باعث اختلال اضطراب جدایی شود.

– شرایط استرس زا :مانند تغییر مدرسه ، طلاق یا از دست دادن یکی از عزیزان – از جمله یک حیوان خانگی – می تواند مشکلات اضطراب جدایی را ایجاد کند.

– دلبستگی نا ایمن: دلبستگی ، رابطه عاطفی و پیوندی است که بین نوزاد و سرپرست اصلی اوشکل گرفته است. دلبستگی ایمن باعث رشد مطلوب ،احساس امنیت ، درک و آرامش در کودک می شود.

دلبستگی ناایمن می تواند به مشکلات کودکی مانند اضطراب جدایی منجر شود.

-والدین بیش از حد حمایت کننده.در برخی موارد ، اختلال اضطراب جدایی ممکن است نشان دهنده استرس یا اضطراب خود شما باشد. والدین و کودکان می توانند اضطراب یکدیگر را تغذیه کنند.

کمک به کودک مبتلا به اختلال اضطراب جدایی

هیچ یک از ما دوست نداریم رنج کشیدن کودکان خود را ببینیم ، بنابراین کمک به فرزندتان برای جلوگیری از چیزهایی که از آن ها می ترسد وسوسه انگیز است. اما این کار فقط اضطراب کودک شما را در طولانی مدت تقویت می کند. به جای تلاش برای جلوگیری از جدایی در هر زمان ممکن ، می توانید با برداشتن گام هایی برای ایجاد امنیت در کودک ، به فرزندتان کمک کنید تا با اختلال اضطراب جدایی مقابله کند. فراهم آوردن فضای همدلانه  در خانه می تواند احساس راحتی کودک شما را بیشتر کند.

حتی اگر تلاش شما به طور کامل مشکل را حل نکند ، همدلی شما فقط می تواند اوضاع را بهتر کند.

-درباره اختلال اضطراب جدایی مطالعه کنید. اگر درباره چگونگی روند این اختلال در کودک بیاموزید ، راحت تر می توانید با چالش های او همدردی کنید.

– به احساسات فرزند خود گوش دهید و به آن ها احترام بگذارید. برای کودکی که ممکن است با اختلال خود احساس انزوا کند ، تجربه گوش دادن همدلانه می تواند یک اثر درمانی قدرتمند داشته باشد.

– در مورد این موضوع  با فرزندتان صحبت کنید. برای کودکان بهتر است که در مورد احساسات خود صحبت کنند – آنها از “فکر نکردن در مورد آن” هیچ سودی نمی برند. همدل باشید ، اما به فرزند خود نیز یادآوری کنید (با ملایمت) که او از آخرین جدایی، جان سالم به در برده.

-دشواری جدایی را پیش بینی کنید. برای جاهایی که می تواند باعث اضطراب فرزندتان شود مانند رفتن به مدرسه یا ملاقات با دوستان برای بازی آماده باشید.به طور مثال  اگر فرزندتان از پدر راحت تر از مادرش جدا می شود ، از او بخواهید این کار را ادامه دهد.

-هنگام جدایی آرامش خود را حفظ کنید. اگر کودک شما ببیند که خونسرد و آرام هستید ، به احتمال زیاد او نیز آرام می شود.

– از مشارکت کودک در فعالیت ها حمایت کنید. کودک خود را به شرکت در فعالیت های سالم و اجتماعی و فیزیکی تشویق کنید. این فعالیت ها راهکار بسیار خوبی برای کاهش اضطراب و کمک به فرزند شما در ایجاد دوستی هستند.

– تلاش های فرزند خود را تحسین کنید. از کوچکترین دستاوردها مانند به رختخواب خود رفتن بدون قشقرق و دعوا یا گزارش خوب از مدرسه  به عنوان دلیلی برای تقویت مثبت و پاداش به فرزندتان استفاده کنید.

کاهش اضطراب جدایی: نکاتی برای مدرسه

برای کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی ، حضور در مدرسه طاقت فرسا به نظر می رسد و امتناع از رفتن به مدرسه، امری عادی است. با پرداختن به دلایل اصلی اجتناب کودک از مدرسه و ایجاد تغییراتی در مدرسه ، می توانید به کاهش علائم کودک خود کمک کنید.

– از مدرسه بخواهید که ورود دیرهنگام فرزندتان را بپذیرد. اگر در ابتدا مدرسه در مورد تاخیر کودک منعطف باشد ، می تواند به شما و فرزندتان کمک کند تا به آرامی و صرف وقت با فرزندتان صحبت کنید واز او جدا شوید.

– یک مکان امن در مدرسه پیدا کنید. در مدرسه مکانی را پیدا کنید که کودک شما بتواند برای کاهش اضطراب در زمان های استرس زا، به آنجا برود. دستورالعمل هایی را برای استفاده مناسب از مکان امن تهیه کنید.

– به فرزندتان اجازه دهید با خانه تماس بگیرد. در زمان استرس در مدرسه ، یک تماس تلفنی کوتاه – یک یا دو دقیقه – با خانواده ممکن است اضطراب جدایی را کاهش دهد.

– برای فرزندتان یادداشت هایی بگذارید. می توانید یادداشتی را برای کودک خود در جعبه ناهار یا در کمد او قرار دهید.نوشتن “دوستت دارم!” روی یک دستمال می تواند به کودک اطمینان دهد.

– برای  تعامل با همسالان به کودک خود کمک کنید. کمک یک بزرگسال ، چه از طرف معلم یا مشاور باشد ، ممکن است هم برای کودک شما و هم برای سایر کودکانی که با آنها تعامل دارند مفید باشد.

– به تلاش های فرزندتان پاداش دهید. درست مثل خانه ، هر تلاش خوب – یا گام کوچکی در مسیر درست – شایسته ستایش است.

چه موقع باید از متخصص کمک بگیرید

اما برخی از کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی ممکن است نیاز به مداخله حرفه ای داشته باشند. برای تصمیم گیری در مورد نیاز به کمک گرفتن از متخصص، به دنبال علائم شدیدی باشید که فراتر از علائم هشدار دهنده خفیف تر باشد.شامل:

-چسبندگی ، دلهره و کج خلقی بیش از حد و نامتناسب با سن کودک

-احساس ترس و گناه بیش از حد

– شکایت مداوم از بیماری جسمی

-هفته ها از رفتن به مدرسه امتناع میکند

– ترس بسیار شدید از ترک کردن خانه

درمان اختلال اضطراب جدایی در کودکان

روانپزشکان و روانشناسان کودک یا متخصصان مغز و اعصاب کودکان می توانند اختلال اضطراب جدایی را تشخیص دهند و درمان کنند. این پزشکان آموزش دیده اطلاعات را از خانه ، مدرسه و حداقل یک ویزیت بالینی برای تشخیص اختلال ادغام می کنند. به خاطر داشته باشید که کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی غالباً شکایات جسمی دارند که ممکن است نیاز به ارزیابی پزشکی داشته باشند.

متخصصان می توانند علائم جسمی را برطرف کنند ، افکار مضطرب را شناسایی کنند ، به کودک شما کمک کنند تا استراتژی های مقابله ای را شکل دهد و برای حل مشکلات آماده شود.

درمان حرفه ای برای اختلال اضطراب جدایی شامل موارد زیر است:

-گفت و گو درمانی: این شیوه مکانی امن برای بیان احساسات کودک شما فراهم می کند. داشتن کسی که همدلانه به او گوش دهد و کودک را به سمت درک اضطراب خود راهنمایی کند ، می تواند بسیار مفید باشد.

– بازی درمانی: استفاده درمانی از بازی روشی رایج و موثر برای برانگیختن کودکان به بیان احساساتشان است.

– مشاوره برای خانواده: مشاوره خانوادگی می تواند به کودک شما کمک کند تا افکاری را که باعث اضطراب او می شود ، خنثی کند . شما به عنوان والدین می توانید به فرزندتان کمک کنید مهارت های مقابله با اضطرابش را یاد بگیرد.

– مشاوره بر محوریت مدرسه: این می تواند به کودک مبتلا به اختلال اضطراب جدایی کمک کند که انتظارات  اجتماعی ، رفتاری و تحصیلی مدرسه را بررسی کند.

– دارودرمانی. ممکن است از داروها برای درمان موارد شدید اختلال اضطراب جدایی استفاده شود. این دارو باید همراه با سایر روش های درمانی استفاده شود.

ترجمه:فاطمه رنجبر

منبع:Separation Anxiety and Separation Anxiety Disorder

کتاب روان شناسی مرضی کودک (اختلال های رفتاری – هیجانی دوران کودکی و نوجوانی)