بازی پدرها با فرزندشان در آینده ی آن ها چه نقشی دارد؟

طبق تحقیقات کودکانی که پدرانشان از کودکی وقت زیادی برای بازی کردن با آنها می گذارند ، کنترل بیشتری بر رفتار و احساسات خود دارند.

این مطالعه در دانشکدۀ آموزش‌و‌پرورش دانشگاه کمبریج با همکاری بنیاد ال‌ای‌جی‌اُ انجام شد، شواهد پراکنده‌ای از ۴۰ سال گذشته جمع آوری شد تا اطلاعات بیشتری درباره نحوه ی بازی‌کردن پدران با فرزندانشان در سنین بسیار کم (۰ تا ۳ سالگی) فراهم کند. محققان می‌خواستند بفهمند که آیا بازی‌‌های پدر-کودک با نحوه بازی‌کردن کودکان با مادراشان تفاوت دارد یا نه و اثر این تفاوت بر رشد کودک چقدر است، اما یافته ها حاکی از آن است که پدران حتی با کوچکترین بچه ها ،بیشتر به بازی های جسمی می پردازند و فعالیت هایی مانند قلقلک ، تعقیب و گریز را انتخاب می کنند.

اگرچه شباهت های زیادی بین پدران و مادران وجود دارد ، اما یافته‌ها نشان می‌دهد پدران، حتی با کوچک‌ترین فرزندانشان، بیشتر بازی‌های فیزیکی می‌کنند و فعالیت‌هایی مانند قلقلک دادن، دنبال هم‌ کردن و سوار کردن بچه‌ها بر پشت خود را انتخاب می‌کنند.

به نظر می رسد این کار به کودکان کمک می کند تا احساسات خود را  بهتر کنترل کنند.همچنین  زمانی که در آینده وارد محیط هایی می شوند که این مهارت ها اهمیت زیادی دارند -مخصوصا در مدرسه- این بازی ها میتوانند به رفتارشان نظم ببخشند.

پاول رامچاندانی، استادی که در دانشگاه کمبریج، متخصص بازی در آموزش‌ و رشد و یادگیری است، می‌گوید: «نباید دربارۀ تأثیر بازی پدر-کودک اغراق شود، زیرا در آن‌چه تحقیقات می‌توانند به ما نشان دهند، محدودیت‌هایی وجود دارد، اما واقعاً به نظر می‌رسد کودکانی که مقدار زمان معقولی با پدرشان بازی می‌کنند، به عنوان یک فعالیت گروهی از آن سود می‌برند.»

دکتر کیارا لاورتی میگوید: « این یافته‌ها نشان می‌دهد که ما به ساختارهایی نیاز داریم که به اندازۀ مادران، زمان و فضا در اختیار پدران قرار دهد تا در طول  سال‌های حیاتی اولیه با کودکانشان بازی کنند. حتی امروزه، مثلاً برای پدرانی که کودکشان را به گروه‌های‌ والد-کودک می‌برند، غیرمعمول نیست که ببینند تنها پدرِ حاضر در جمع هستند. تغییر فرهنگی درحال رخ دادن است، اما باید بیشتر از این‌ها اتفاق بیفتد.»

بازی‌کردن پدر و مادر با کودک در سال‌های ابتدایی زندگی‌ به مهارت‌های اساسی اجتماعی، شناختی و ارتباطی او کمک می‌کند، اما بیشتر تحقیقات روی رابطۀ مادر – نوزاد تمرکز کرده اند. مطالعاتی که بازی‌کردن پدر-کودک را بررسی‌ کنند، غالباً اندک هستند یا به صورت اتفاقی این کار را انجام میدهند. رامچاندانی گفت: «‌ما در این تحقیق هر چیزی را که می‌توانستیم دربارۀ این موضوع پیدا کنیم، جمع آوری کردیم تا ببینیم که آیا می‌شود نکته‌ای از آن استخراج کرد یا نه».

در پژوهش دانشگاه کمبریج از داده‌های ۷۸ تحقیقی استفاده شد که بین سال‌های ۱۹۷۷ تا ۲۰۱۷ میلادی -بیشتر آن‌ها در اروپا و آمریکای شمالی- صورت گرفته بود. محققان اطلاعاتِ ترکیبی دربارۀ چند الگو را تجزیه و تحلیل کردند، از جمله اینکه چند وقت یک‌بار پدران و کودکان با هم بازی می‌کنند، ماهیت این بازی‌ها‌ چیست و این بازی‌ها چه پیوندهای احتمالی‌ای با رشد کودکان دارد. به طور متوسط، اکثر پدرها هرروز با فرزندشان بازی می‌کنند. بازی پدر-کودک حتی با کوچک‌ترین فرزندان، در مجموع، بیشتر فیزیکی است. در مورد نوزادان، معنای سادۀ آن بغل‌کردن یا کمک به آن‌ها برای بلندکردنِ آرام دست‌ها یا پاها، یا به‌کاربردنِ نیرویشان است. در مورد کودکان نوپا، پدران معمولاً بازی‌های شلوغ و پرجست‌وخیزی مثل دنبال‌بازی را انتخاب می‌کنند.

تقریباً در همه مطالعات انجام‌شده، ارتباط زیادی بین بازی‌کردن پدر با کودک و توانایی کودک در مهار احساساتش وجود داشت. کودکانی که موقع بازی‌کردن با پدرانشان لذت بیشتری برده ‌بودند، به احتمال کمتری به بیش‌‌فعالی مبتلا می شدند یا مشکلات رفتاری و عاطفی از خود نشان میدانند. همچنین این کودکان در مهار پرخاشگری بهتر ظاهر می‌شدند و در مدرسه وقتی اختلاف‌نظری پیش می‌آمد،تمایل کمتری به رفتار خشونت‌آمیز داشتند.

دلیل این موضوع ممکن است این باشد که بازی‌های فیزیکی برای پرورش این مهارت‌ها مناسب است و پدران هم این نوع بازی‌ها را ترجیح می‌دهند.

رامچاندانی می گوید: “بازی بدنی شرایط سرگرم کننده و لذت بخشی را ایجاد می کند که در آن کودکان باید مهارت های خودتنظیمی را اعمال کنند.”

این موقعیت‌ها محیط امنی هستند که بچه‌ها در آن می‌توانند چگونه واکنش‌دادن را تمرین کنند. اگر آن‌ها غلط واکنش نشان دهند، به آن‌ها تذکر داده خواهد شد ولی این آخر دنیا نیست و دفعۀ بعدی یادشان می‌ماند که به طور متفاوتی رفتار کنند.

همچنین  بر طبق مطالعات انجام‌شده ،بازی‌کردن پدر-کودک تدریجاً در طول سال‌های ابتدایی کودکی افزایش یافته، سپس در طول دوران میانۀ کودکی (سنین ۶ تا ۱۲ سالگی) کاهش می‌یابد. این امر ممکن است به این دلیل باشد که بازی فیزیکی، به طور خاص، برای کمک به کودکان خردسال‌تر اهمیت دارد، تا وقتی که خودشان شروع می‌کنند به کاوش در جهان فراتر از خانه، به خصوص مدرسه، و به چالش‌هایی که با آن‌ روبرو می‌شوند فائق می‌آیند. جهت تهیه اسباب بازی های مناسب کلیک کنید. 

علی‌‌رغم فواید بازی کودک-پدر، محققان تأکید می‌کنند کودکانی که فقط با مادرشان زندگی می‌کنند، لزوماً موقعیت نابرابری ندارند.

رامچاندانی اضافه ‌کرد: «یکی از چیزهایی که تحقیقات ما بارها و بارها به آن اشاره کرده، لزوم تنوع در انواع بازی‌هایی است که کودکان اجازه دارند انجام دهند و البته مادران نیز به همان‌اندازۀ پدران، می‌توانند با کودکان خردسالشان بازی‌های فیزیکی انجام دهند. والدین مختلف ممکن است هنگام بازی با فرزندان تمایلات متفاوتی داشته باشند، اما بخشی از معنای پدر و مادر بودن یعنی خارج‌شدن از منطقۀ امن خودتان. اگر روش‌های مختلفی برای بازی و تعامل با کودکان در پیش بگیرید، احتمالاً بیشترین سود را خواهند برد.

پی نوشت:این مطلب در تاریخ ۲۹ ژوئن ۲۰۲۰ با عنوان «Playtime with dad may improve children’s self-control» در وب‌سایت ساینس‌دیلی منتشر شده است. وب‌سایت ترجمان آن را در تاریخ ۶ مرداد ۱۳۹۹ با عنوان «بازی‌کردن پدرها با بچه‌هایشان چه تأثیری بر آیندۀ کودک دارد؟» و ترجمۀ حمیدرضا کیانی منتشر کرده است.