این مطلب توسط یک بازی درمانگر به نام توماس کاسادو-فرانکل نوشته شده است:
من اغلب با نگرانی والدین در مورد اثربخشی بازی درمانی به عنوان نوعی درمان روبرو می شوم. آن ها می گویند: “این فقط یه بازیه!”
بازی درمانی فقط بازی نیست. این درمان ممکن است برای کودکان سرگرم کننده باشد – بله – اما مسائل زیادی از این طریق درک و بیان می شوند. بازی درمانی کاملا معنی دار است.
کودکان خردسال از طریق بازی با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند. بازی کردن به کودکان این امکان را می دهد تا کنترل کردن زندگی در جهانی که توسط بزرگسالان اداره می شود را ، تجربه کنند. آن ها هنگام بازی،در بیان تجربه عاطفی و احساسات خود آزاد هستند .
با دسترسی به این قلمرو درونیِ کودک ، من به عنوان یک بازی درمانگر می توانم به کودک کمک کنم روش های جایگزین کنار آمدن با نگرانی های خود را پیدا کند.
بازی دنیای عاطفی درونی کودک را آشکار می کند
یک پسر بچه 6 ساله را در نظر بگیرید که بارها شاهد خشونت در خانه بوده و در مدرسه رفتارهای پرخاشگرانه ای از خود نشان می دهد (در مدرسه به او زورگو می گویند). او با ماشین های بزرگ اسباب بازی به جلسه درمان می رود و در یک چشم بهم زدن ،فضای اتاق را به یک میدان جنگ یا یک خانه عروسکی که در محاصره است، تبدیل می کند. بازی و واقعیت تفاوت چندانی باهم ندارند.
در نگاه اول ، ممکن است این پسر، کودک پرخاشگری باشد که در بازی خود خشمگین و عصبانی است ، اما برای درمانگر ، او دنیایی از درد را آشکار می کند. کودک با اختصاص دادن نقش قربانی به من (درمانگر)، خود ترسناک و آسیب پذیرش را وارد جلسه می کند. در این نقش ، من باید بارها و بارها تلاش کنم تا از خانواده خود در مقابل یک بچه شرور در یک خانه عروسک غیر قابل پیش بینی و محاصره شده، دفاع کنم .فکر میکنم که اودر خانه اش ، خانه ای که او بارها در محاصره قرارمیگیرد، همین حس را تجربه میکند.
“آماده شوید که آدمهای بد نزدیک می شوند!” او درست قبل از شروع حمله نجوا می کند. ماشین پلیس اسباب بازی ای که می فرستم قادر به جلوگیری ومانع شدن از ورود آنها نیست. در ادامه بازی متوجه شدم که حتی آدم های خوب هم در خانه تبدیل به افراد شرور شده اند. دیگر به دوستان من در خانه عروسک ها نمیتوان اعتماد کرد و من مجبورم از همه طرف، در و پنجره هجوم را تحمل کنم. این احساس به من دست می دهد که هر چقدر هم بجنگم ،گیر کرده ام و کار زیادی نمی توانم انجام دهم.
من ناتوانی ای که هر روز کودک مجبور است تحمل کند را تجربه می کنم. عصبانیت در بازی او ، مانند آنچه در مدرسه ابراز می شود ، احتمالاً واکنش او در برابر هیجانات اساسی درد و ترس است.
کارهایی که او در بازی انجام میدهد جایگزین ناتوانی او در ابراز احساسات و رنج هایش است.
یا به دختری 8 ساله فکر کنید که اضطرابش آن چنان شدید است که عملا او را لال کرده و علائم او به کل بدنش سرایت کرده است. روده های او به سختی حرکت میکند و در بلعیدن مشکل دارد.
تلاش برای استفاده از کلمات در اولین جلسه ما بی فایده است ، اما او به محض بیرون آمدن از خانه عروسک ها ، به شخصیت ها صدا می دهد. والدین اسباب بازی با هواپیمای کوچکی رد می شوند و ناگهان در گوشه ای پنهان از اتاق ناپدید می شوند. کودکان در خانه عروسک ها تنها هستند.
سابقه خانوادگی کودک نشان می دهد که مادر بعد از تولد آخرین خواهر و برادرش دچار عوارض پزشکی هولناکی شده و پدرش آن ها را ترک و مهاجرت کرده است. بازی کردن او احساساتش را به یک عمل قابل مشاهده تبدیل می کند.
بازی درمانی روش های جایگزین را پیشنهاد میکند
برای کودک پسر، پرخاشگری در مدرسه ممکن است تنها احساسی باشد که فکر میکند می تواند از قربانی شدن او جلوگیری کند. اما جدا از احساس آسیب پذیری و قربانی شدن ، او فرصتی برای پرداختن به درد زندگی اش در خانه نخواهد داشت. درمانگر این را می فهمد و تلاش می کند تا این مشکلات را از طریق نمایش و بازی حل کند.
من آدمک وفادار خود را بیرون می آورم و درست در میان هولناک ترین حملات آدم های بد کودک ، آدمک ناجی من فریاد می کشد: “بایستید، هیچ آدم بدی حق حمله ندارد! آدم های بد بیرون بروند!”.
من ازجانب بخشی از کودک صحبت می کنم که آرزوی آرامش و امنیت دارد. اگرچه کاراکترها در بازی به ظاهر عصبانی هستند ، اما در اصل تمایل دارند تا از خود محافظت کنند،پس ما یک روش ایمن و درست برای رفع آسیب پذیری کودک پیدا کرده ایم.
کودک می گوید ، “وقتی این حرف را میزنی خیلی خوشم می آید! نمی دانم چرا ، اما واقعاً آن را دوست دارم !! دوباره بگو!” و من دوباره اینکار را انجام میدهم.یا می گویم تفنگدار اعلام میکند: “هیچ آدم بدی حق آسیب زدن نداره !” (تقویت حمایت از کودک)
از طرف دیگر ، دختر بیمار، من را دربازی وادار می کند تا به جستجوی پدر و مادر گمشده خود بپردازم. به عنوان دختر کوچک ، می پرسم ، “چه زمانی آنها برمی گردند ؟!”
عروسک می گوید ، “من نمی دانم!” من فریاد می زنم ، “اما من نگران هستم! من می خواهم پدر و مادرم همین الان برگردند! ” . درمانگر کلماتی را برای این احساسات پنهان و سرکوب شده پیدا می کند.
بازی درمانی عمیقا جبران کننده است
برای دختر بچه بیمار پیام بازی درمانی این است که بهترین راه برای رفع ترس های غیرقابل کنترل،بیان کردن ترس ها از طریق کلمات و ابراز احساسات است. بزرگترها اینجا میتوانند در پردازش و درک ترس هایت ،بهت کمک کنند.وقتی که دنیا ترسناک نیست و کودک یاد میگیرد که آرامشش را حفظ کند،بیماری های جسمی اش نیز کم کم از بین می روند.
پیام بازی درمانی برای کودک پسر این است که فرد برای ایمن بودن نیازی به حمله ندارد.او می تواند با کلمات از خودش دفاع کند. او می تواند بدون پرخاشگری آشکار ، اقتدار خود را اعلام کند. برای احساس آسیب پذیری کمتر ، همیشه جنگ و دعوا در مدرسه لازم نیست. راهی برای محافظت از خود بدون حمله وپرخاشگری وجود دارد.
بازی درمانی به کودکان کمک می کند تا احساسات سخت و دردناک را پشت سر بگذارند. به آن ها کمک می کند تا احساس دیده و شنیده شدن داشته باشند و برای کودکانی که در نوشته ام به آن ها اشاره کردم ، اغلب از طریق بهبود رفتار در مدرسه یا کاهش اضطراب طاقت فرسا کمک کننده است.
در بازی درمانی، درک کردن هیجانات اساسی کودک عمیقا می تواند جبران کننده ی آسیب ها باشد.
بازی درمانی اگرچه گاهی اوقات در مورد برخی بزرگسالان هم به کارمی رود ، اما یک روش روان درمانی است که در درجه اول برای کمک به کودکان 3 تا 12 ساله در کشف زندگی خود و بیان آزادانه افکار و احساسات سرکوب شده از طریق بازی استفاده می شود. روش بازی درمانی به طور معمول در یک اتاق بازی امن و راحت اتفاق می افتد ، جایی که قوانین یا محدودیت بسیار کمی برای کودک اعمال می شود ، آزادی بیان را تشویق می کند و به درمانگر اجازه می دهد انتخاب ها ، تصمیمات و سبک بازی کودک را مشاهده کند.
هدف این است که به کودکان کمک شود تا خودشان را به شیوه هایی سالم ابرازکنند ، از احترام و همدلی بیشتری برخوردار شوند و روش های جدید و مثبت تری را برای حل مشکلات کشف کنند.
کاربرد بازی درمانی
بازی درمانی به کودکانی که دارای نقص اجتماعی یا عاطفی هستند کمک می کند تا بهتر ارتباط برقرار کنند ، رفتار خود را تغییر دهند ، مهارت های حل مسئله را پیدا کنند و از راه های مثبت با دیگران ارتباط برقرار کنند.
همچنین برای کودکانی که در زندگی خود دچار حوادث استرس زا مانند ابتلا به بیماری جدی یا بستری شدن در بیمارستان ، خشونت خانگی ، سوءاستفاده جنسی ، تروما(تجربه هولناک)، بحران خانوادگی یا کودکانی که شاهد تغییر ناراحت کننده در محیط زندگی خود هستند ، مناسب است.
بازی درمانی می تواند به کودکان دارای مشکلات تحصیلی و اجتماعی ، اختلالات یادگیری ، اختلالات رفتاری ، اضطراب ، افسردگی ، غم یا عصبانیت و همچنین کودکان دارای اختلال نقص توجه-بیش فعالی یا طیف اوتیسم کمک کند.
چه انتظاری از بازی درمانی داریم؟
والدین یا مراقبت کنندگان اصلی کودک نقش مهمی در بازی درمانی دارند. پس از انجام مصاحبه اولیه با والدین ،درمانگر اطلاعات مربوط به کودک را جمع آوری می کند و اغلب مصاحبه ای جداگانه با کودک انجام میدهد .درمانگر می تواند قبل از شروع کار،روند درمان ارزیابی کند.ارزیابی به درمانگر اجازه می دهد تا بهترین روش درمانی را برای کودک اجرا کند.
در اتاق بازی ، کودک ترغیب می شود تا با انواع بسیار خاصی از اسباب بازی هایی که خود ابرازگری را تشویق می کنند و یادگیری رفتارهای مثبت را تسهیل می کنند ، بازی کند. هنرو انواع کاردستی ها ، موسیقی ، رقص ، داستان سرایی و سایر ابزارها نیز ممکن است در بازی درمانی گنجانده شود.
بازی درمانی معمولاً در جلسات هفتگی به طور متوسط 20 جلسه در و در هر جلسه 30 تا 45 دقیقه انجام می شود.
چگونه بازی درمانی روی کودک اثر میگذارد؟
بازی درمانی به نیازهای منحصر به فرد تکاملی کودکان خردسال پاسخ می دهد ،به ویژه کودکانی که بیشتر خود را از طریق فعالیت های بازی ابراز میکنند تا از طریق ارتباط کلامی. درمانگر از بازی و سایر فعالیت های خلاقانه برای برقراری ارتباط با کودک و مشاهده چگونگی استفاده کودک از این فعالیت ها برای بیان افکار و احساساتی که با کلمات بیان نمی شوند، استفاده می کند.
دو روش برای بازی درمانی وجود دارد:
1-بازی درمانی بدون هدایت: یک دیدگاه کودک محورانه است و براین اصل استوار است که کودکان می توانند با توجه به شرایط وبا آزادی و بدون هیچگونه جهت دهی، زمان ،برنامه و اهداف بازی را تعیین کرده و با آموزش و نظارت محدود ، مسائل خود را بیان و حل کنند.
2-بازی درمانی هدایت شده: در این شیوه درمانگر روند بازی را هدایت میکند وکمک بیشتری از طرف او برای سرعت بخشیدن به نتایج موردنظر صورت می گیرد.
بسته به شرایط کودک، درمانگر از هر دو روش استفاده می کنند.
در بازی درمانی باید به دنبال چه مواردی باشید
بازی درمانگران در زمینه رشد ، دلبستگی و استفاده از بازی به عنوان راهی برای برقراری ارتباط با کودکان کاملاً آموزش دیده اند. همچنین بازی درمانگران باید در یک رویکرد درمانی شناخته شده مانند درمان های کودک محور، شناختی- رفتاری ، آدلری یا گشتالت درمانی فعالیت کنند . علاوه بر یافتن فردی با سوابق تحصیلی مناسب و تجربه مربوطه ، به دنبال یک درمانگری باشید که با او در مورد مسائل شخصی و خانوادگی خود احساس راحتی می کنید.
ترجمه:فاطمه رنجبر
افزودن دیدگاه