لکنت چیست؟
لکنت زبان در کودکان یک اختلال در روان صحبت کردن است که سخن گفتن را برای فرد دشوار میکند و جز در موارد خاص در دوران خردسالی آغاز می شود.
لکنت از مهمترین و متداول ترین اختلالات تکلمی است.
افراد مبتلا به این اختلال کلمات یا هجاها را طولانی تر از حد معمول بیان میکنند.
سن شروع لکنت زبان:
معمولا از سنین 2 تا 4 سالگی شروع میشود که نشان دهنده ی یک اتفاق طبیعی و جزیی از فرایند یادگیری است و کودکانی که قبل از 5/3 سالگی دچار لکنت میشوند با عملکرد مناسب و به موقع مشکلشان برطرف میشود اما ممکن است افراد دیگر هم در دوره های مختلف زندگی خود نیز با اختلال لکنت زبان روبرو شوند.
علائم لکنت زبان چیست؟
علائم لکنت زبان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- احساس ترس در شروع یک کلمه، عبارت یا جمله
- طولانی کردن یک حرف یا صدا در یک کلمه
- تکرار کردن یک صدا، بخش یا کلمه
- سکوت مختصر برای هجا یا کلمات خاص، یا مکث در یک کلمه
- اضافه کردن کلماتی مانند um هنگامی که گفتن کلمه ی بعد دشوار است
- تنش بیش از حد و حرکت صورت و اندام فوقانی برای فهماندن کلمه
- اضطراب به هنگام صحبت کردن
- ناتوانی در برقراری ارتباطی موثر
عوارض لکنت زبان چیست؟
لکنت می تواند موجب هر کدام از عوارض زیر شود:
- اشکال در ارتباط با دیگران
- مضطرب بودن هنگام صحبت کردن
- صحبت نکردن یا اجتناب از موقعیت هایی که نیاز به صحبت کردن دارد
- فقدان موفقیت های شغلی، اجتماعی و تحصیلی
- اعتماد به نفس پایین
علت لکنت زبان:
علت دقیق و منشا درست لکنت زبان بدرستی مشخص نیست چون تنها یک علت واحد نمیتوان برای آن بیان کرد.
لکنت زبان میتواند به دلایل مسایل مختلفی مثل زیستی،محیطی،اجتماعی،فرهنگی،خانوادگی،عاطفی و… ایجاد شود.
عوامل زیستی :شامل عوامل ژنیتیکی و عوامل مادرزادی که حدود 70% را شامل میشود.جدا از مسایل ژنتیک و وراثت لکنت میتواند نتیجه ی عوامل غیر از وراثت و در اثر عوامل خارجی مثل :بیماری یا ضربه فیزیکی و یا عوامل روانشناختی به وجود می ایند.(اگر این عوامل نزدیک تولد یا حین به دنیا امدن کودک رخ دهد عوامل مادرزادی است)
عوامل روانی:بسیار گسترده و زیاد هستند و تنوع بالایی دارند و اکثرا کودکانی را شامل میشود که والدینی سخت گیر دارند.
یکی دیگر از علل بارز و اصلی اختلالات گفتاری اضطراب و استرس است(در این نوع لکنت کودک تحت تاثیر عواملی از جمله ترس شدید و ناگهانی قرار میگیرد که بخشی از مغز که مربوط به کنترل تفکر و استدلال است دچار اختلال میشود)
عوامل تاثیر گذار دیگر:
جدایی والدین از یکدیگر
جدایی ناگهانی کودک از والدین
تجربه کردن انواع سختی ها و محرومیت ها.
عوامل محیطی: ارتباط بسیار قوی بین عوامل محیطی و عوامل روانی وجود دارد. لکنت زبان در سن 6 تا 7 سالگی که سن ورود کودک به مدرسه است بیشتر خود را نشان میدهد و میتواند تشدید کنننده ی لکنت زبان باشد چون کودک وارد محیط ناشناخته میشود و این همراه میشود با استرس.
عوامل دیگری که باعث لکنت در کودکان میشود:
گم شدن در دوران کودکی
ترسیدن از شخص خاصی
هراس داشتن ار اتفاقی به خصوص
بی حوصلگی اطرافیان و فرصت ندادن به فرد برای رساندن منظورش
و…
میزان شیوع:
شیوع مشکل لکنت زبان حدود 1% است بطورکلی اما از این مقدار 75% از کودکان با گذشت زمان لکنتشان از بین میرود ولی 25% باقی مانده این مشکل را در طول بزرگسالی تجربه میکنند.
شیوع لکنت زبان در پسرها 4 برابر دختر هاست.
مشکلات گفتاری لکنت ممکن است همراه با هر کدام از علائم زیر دیده شود:
- چشمک زدن سریع
- لرزش لب ها و فک
- تیک صورت
- تکان خوردن سر
- قفل کردن مشت ها
انواع لکنت زبان:
لکنت زبان به 2 دسته ی کلی لکنت تونیک و لکنت کلونیک تقسیم میشود.
لکنت تونیک(لکنت توقف در گفتار):فرد در هنگام صحبت کردن و تلفظ کردن واژه برای چند لحظه دچار مکث میشود به گونه ای که انگار فک شخص قفل کرده است و سپس فرد واژه یا یک حرف از کلمه را به شدت و بصورت ناگهانی بیان میکند که به دلیل انقباض عضلات تلفظی است و این اختلال گفتاری منشأ روانی دارد.
لکنت کلونیک(تکرار در بیان کردن کلمات):فرد مبتلا به نوع لکنت یک حرف از کلمه را با شدت و تشنج و سرعت تکرار میکند.این نوع اختلال جنبه ی ارثی و خانوادگی دارد و مشکل اصلی در اختلالات فیزیولوژیکی عصبی_عضلانی.
راهکارهایی برای درمان لکنت زبان کودکان:
1-نگرانی خود را کم کنید زیرا موجب افزایش حساسیت و نگزانی کودک میشود و زمانیکه کودک به مشکل گفتار خود آگاه میشود روی آن حساس میشود و این مسیله لکنت زبان کودک را تشدید میکند.
2-هنگام صحبت با کودک با او تماس چشمی داشته باشید.
3-وسط حرف های کودک نپرید و جملات انها را کامل نکنید زیرا باعث کاهش اعتماد بنفس کودک میشود و در اینده ترس او را از کلمات بیشتر میکند.
4-هرگز به کودک نگویید که چکاری را انجام دهد تا لکنت داشته باشد و از خود درمانی برای کودک خود بپرهیزید چون سبب آگاهی کودک و تشدید لکنت زبان او میشود.
5-فعالیت های غیر گفتاری کودک را افزایش دهید زیرا لکنت زبان باعث کاهش اعتماد بنفس کودک میشود وبازی های غیر گفتاری به کودک یاد اوری میکند که همه چیز گفتار نیست و کودک توانایی انجام فعالیت های دیگر را دارد و این عمل باعث افزایش اعتماد به نفس میشود و در زمان بازی های غیر گفتاری لکنت کمتر خود را نشان میدهد.
6-زمان هایی را برای خود و فرزندتان اختصاص دهید زیرا معطوف کردن توجه به کودک باعث میشود کودک فشار کمتری را احساس کند و لکنت در او کمتر شود.
7-آهسته و شمرده صحبت کنید با کودک زیرا اینکار باعث میشود کودک به مرور این شیوه ی گفتار و حرف زدن را از شما تقلید کند و اهسته و شمرده صحبت کردن کودک باعث کاهش لکنت زبان کودک میشود.
8-هیجان و استرس را کاهش دهید زیرا هیجان و ترس باعث افزایش لکنت میشود.
9-طول جملات خود را در هنگام صحبت کردن با کودک کم کنید.
10- به کودکتان نشان دهید که مشتاق شنیدن صحبت های او هستید.
11-کودکتان را همانطور که هست بپذیرید.
12-از کلمات و جملات ساده و قابلفهم استفاده کند.
دارو درمانی:
دارو درمانی برای گروهی از کودکان تاثیر گذار است که از مشکلات دیگر سلامتی همچون صرع، اضطراب و یا افسردگی نیز رنج می‌برند. البته باید تبعات جانبی داروها را نیز پذیرفت اما به طور کلی داروی خاصی برای رهایی از لکنت زبان وجود ندارد.
گفتار درمانی:
گفتاردرمانگر متخصصی است که از طریق مجموعه ای از روشها و ابزارهای تاثیرگذار کمک می کند، فرد درگیر لکنت زبان از این چالش رها شود. در جلسات مشاوره ای، پس از شناسایی ریشه آن، شیوه درمانی مشخص میشود.
گفتار درمان به ما چه کمکی میکند؟
اولین وظیفه ی اسیب شناس گفتار و زبان این است که بهترین شیوه و تکنیک های درمانی متناسب با وضعیت کودک و بزرگسال را برنامه ریزی کند و گفتار درمانی به عنوان یک روش تاثیرگذار کمک می کند افراد مبتلا نه تنها از این چالش عبور کنند بلکه احساسات مثبت را تجربه نمایند و آرامش داشته باشند، براحتی با سایر کودکان ارتباط برقرار کنند.
در صورت مشاهده هر کدام از موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
لکنت بیش تر از ۶ ماه طول می کشد.
لکنت با سایر مشکلات گفتاری و زبانی همراه است.
لکنت با افزایش سن کودک بیش تر می شود یا همچنان ادامه می یابد.
لکنت با سفت شدن عضلات یا تلاش واضح برای صحبت کردن باشد.
لکنت بر روی عملکرد موثر تحصیلی، شغلی و اجتماعی فرد اثر گذار بوده است.
افزودن دیدگاه