بیماری سلیاک

بیماری سلیاک چیست؟

بیماری سلیاک یک اختلال خود ایمنی است. زمانی اتفاق می افتد که فردی به گلوتن عدم تحمل غذایی داشته باشد. گلوتن (GLOOT-in) نام کلی پروتئین هایی است که در گندم، چاودار، جو و سایر غلات یافت می شود.

در بیماری سلیاک (SEE-lee-ak)، بدن نمی تواند مواد مغذی مهم را جذب کند. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است فرد دچار سوءتغذیه شود.

پزشکان به طور قطع نمی دانند که چرا سیستم ایمنی به گلوتن واکنش نشان می دهد. اما اگر فرزند شما مبتلا به بیماری سلیاک است، راه‌هایی برای مدیریت علائم و جلوگیری از آسیب به روده‌ها وجود دارد.

علائم و نشانه های بیماری سلیاک چیست؟

بیماری سلیاک – همچنین به عنوان اسپرو سلیاک، آنتروپاتی حساس به گلوتن و اسپرو غیر گرمسیری شناخته می شود – می تواند علائم مختلفی ایجاد کند. نوزادان ممکن است آنطور که انتظار می رود وزن و قد اضافه نکنند، وضعیتی که به آن شکست در رشد می گویند . بچه های بزرگتر می توانند:

• اسهال

• یبوست

• مدفوع رنگ پریده و بدبو (مدفوع)

• درد شکم و نفخ

• کاهش وزن

• خستگی

• سردرد

• بثورات پوستی دردناک (معمولا در نوجوانان و بزرگسالان مسن تر)، به ویژه در اطراف آرنج و زانو

برخی افراد هیچ علامتی ندارند.

علائم ممکن است در هر زمانی از زندگی کودک رخ دهد. برخی از کودکان در اولین باری که گلوتن مصرف می کنند مشکل دارند، اما برخی دیگر سال ها پس از مصرف ایمن محصولات گلوتن علائم را نشان می دهند.

نوزاد ممکن است بلافاصله پس از شروع غذاهای جامد مانند غلات اولین علائم بیماری سلیاک را نشان دهد. علائم ممکن است شامل اسهال، درد معده و عدم افزایش وزن با سرعت مناسب باشد.

با گذشت زمان، کودک ممکن است به قد مورد انتظار نرسد، ممکن است دچار کم خونی و زخم های دهان شود و ممکن است مشکلات رفتاری داشته باشد.

چه چیزی باعث بیماری سلیاک می شود؟

در بیماری سلیاک، گلوتن سیستم ایمنی را تحریک می کند تا به پرزها آسیب برساند. پرزها (VIL-eye) برآمدگی های انگشت مانندی هستند که روده کوچک را پوشانده اند و مواد مغذی را از غذا جذب کرده و به جریان خون می فرستند. پرزهای آسیب دیده نمی توانند ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز کودک برای رشد را جذب کنند.

علت بیماری سلیاک مشخص نیست. معمولاً در خانواده ها ایجاد می شود، بنابراین کودکی که سابقه خانوادگی این بیماری را دارد ممکن است بیشتر به آن مبتلا شود. همچنین می تواند همراه با سایر اختلالات مانند سندرم داون، سندرم ویلیامز، دیابت نوع 1 و اختلالات خودایمنی تیروئید رخ دهد.

چگونه بیماری سلیاک تشخیص داده می شود؟

تشخیص بیماری سلیاک معمولاً با آزمایش خون برای جستجوی آنتی بادی های گلوتن و سایر پروتئین ها در پوشش روده شروع می شود. آنتی‌بادی‌ها پروتئین‌هایی هستند که سیستم ایمنی می‌سازد و میکروب‌ها و سایر چیزهایی را که به‌عنوان تهدید می‌بیند شناسایی کرده و از شر آن خلاص می‌شوند. آنها معمولاً در بدن ما می مانند در صورتی که مجبور شویم دوباره با آن میکروب یا مشکل مبارزه کنیم. اگر آزمایش خون سطوح بالایی از آنتی بادی های گلوتن را پیدا کند، پزشک احتمالاً نمونه برداری از روده کوچک را برای آزمایش ارسال می کند.

برای انجام بیوپسی، پزشکان یک لوله بلند و نازک (که آندوسکوپ نامیده می شود) را از طریق دهان و معده وارد روده کوچک می کنند تا نمونه بافت کوچکی بگیرند. معمولاً یک کودک آرام‌بخش یا تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد تا در طول عمل بخوابد.

اگر کودکی مبتلا به بیماری سلیاک تشخیص داده شود، خواهر و برادر، والدین و پدربزرگ و مادربزرگ او نیز باید آزمایش شوند. ممکن است این بیماری را داشته باشند اما علائمی نداشته باشند. بیماری سلیاک که برای مدت طولانی در بزرگسالان یافت نمی شود می تواند منجر به مشکلات سلامتی جدی شود.

بیماری سلیاک چگونه درمان می شود؟

هیچ درمانی برای بیماری سلیاک وجود ندارد. محققان در حال کار بر روی درمان های جدید هستند و بسیاری از آنها قول می دهند. اما در حال حاضر، این وضعیت با یک رژیم غذایی بدون گلوتن مدیریت می شود. این اجازه می دهد تا پوشش روده بهبود یابد، و به کاهش علائم کمک می کند.

تغییرات رژیم غذایی

اگر کودک شما مبتلا به بیماری سلیاک است، پزشک شما را راهنمایی می کند که کودک شما چه غذاهایی را می تواند بخورد و از کدام غذاها اجتناب کنید. این تغییرات تاثیر زیادی بر زندگی روزمره خانواده و رژیم غذایی فرزندتان خواهد داشت. بنابراین ممکن است پزشک به شما پیشنهاد دهد که برای مشاوره با یک متخصص تغذیه ملاقات کنید.

رژیم غذایی کودک شما نباید گندم، جو، چاودار و غلات مرتبط داشته باشد. هیچ قانونی تولیدکنندگان مواد غذایی را ملزم نمی‌کند که گلوتن را روی برچسب‌های مواد غذایی ذکر کنند ، بنابراین اطمینان از اینکه فرزندتان از آن اجتناب می‌کند کار سختی است. در ایالات متحده، اگر همه غذاها حاوی هر یک از 8 آلرژن غذایی اصلی از جمله گندم هستند، باید به وضوح برچسب گذاری شوند. اما بدون گندم به معنای بدون گلوتن نیست – برخی از محصولات بدون گندم ممکن است دارای غلات حاوی گلوتن مانند جو و چاودار باشند.

قبل از خرید و یا اجازه دادن به فرزندتان، برچسب‌های مواد غذایی را با دقت بخوانید. و به فرزندتان کمک کنید تا انجام آن را نیز بیاموزد. وب سایت بنیاد بیماری سلیاک بسیاری از غذاها و نوشیدنی ها را فهرست کرده است که باید مراقب آنها باشید.

یافتن گزینه های ایمن

در اینجا نکاتی وجود دارد که باید هنگام انتخاب غذا به خاطر بسپارید:

• با غذاهایی که فرزندتان می تواند بخورد شروع کنید. مواد غذایی و مواد ایمن شامل غذاهای تهیه شده با آرد ذرت، برنج، گندم سیاه، سورگوم، پیکان، لوبیا گاربانزو (نخود)، کینوآ، تاپیوکا، تف و سیب زمینی می باشد. همچنین همه گوشت‌های ساده، ماهی، مرغ، حبوبات، آجیل، دانه‌ها، روغن‌ها، شیر، پنیر، تخم‌مرغ، میوه‌ها و سبزی‌ها نیز مجاز هستند.

• مراقب آلودگی متقابل باشید. گاهی اوقات، غذاهای بدون گلوتن ممکن است با غذاهای حاوی گلوتن (به نام آلودگی متقاطع) در تماس باشند. به عنوان مثال، خرده نان گندم معمولی می تواند راه خود را به مربا، پخش کردن یا چاشنی ها پیدا کند، اگر مردم مراقب نباشند که هر بار از یک چاقو یا ظروف تازه استفاده کنند. نگهداری چاشنی ها در بطری های قابل فشرده و استفاده از کره، مربا و اسپری های جداگانه برای افراد مبتلا به بیماری سلیاک ایده خوبی است. همچنین ممکن است یک توستر جداگانه برای نان بدون گلوتن نگه دارید.

• قبل از ساختن محصولات بدون گلوتن ، وسایل، ظروف و سطوح کار را تمیز کنید، به ویژه پس از دست زدن به غذاهای حاوی گلوتن. هنگام تهیه غذا دست های خود را به خوبی و اغلب بشویید.

• در رستوران ها: وضعیت فرزندتان را به سرور یا کارکنان آشپزخانه بگویید تا بدانند غذای کودک شما باید فاقد گلوتن و مواد مرتبط باشد.

• در خواربارفروشی ها: اکثر آنها مقداری نان بدون گلوتن، غلات، مخلوط شیرینی پزی، کلوچه، کراکر و سایر محصولات حمل می کنند. فروشگاه های مواد غذایی سالم و بازارهای مواد غذایی طبیعی ممکن است انتخاب های گسترده تری از این غذاها داشته باشند. محصولات بدون گلوتن را از سطل های مواد غذایی فله به دلیل خطر آلودگی متقابل حذف کنید.

اگر فرزند من چیزی با گلوتن دریافت کند چه؟

حتی با این اقدامات احتیاطی، کودک شما ممکن است در برخی مواقع گلوتن را بخورد. اشکالی ندارد – یک تماس کوچک ممکن است باعث التهاب خفیف روده شود، اما احتمالاً منجر به علائم فوری نخواهد شد. به طور معمول، پوشش روده کوچک هر 3 تا 4 روز به طور کامل خود را تجدید می کند. بنابراین پس از یک حادثه، سلول های جدید به سرعت جایگزین سلول های آسیب دیده می شوند. قرار گرفتن مکرر در معرض گلوتن، با این حال، منجر به آسیب مداوم پوشش روده می شود.

چگونه والدین می توانند کمک کنند؟

اگر فرزند شما مبتلا به بیماری سلیاک است، به سایر بزرگسالان زندگی فرزندتان – مراقبان، معلمان، پرستاران مدرسه، مشاوران اردوگاه، پرستار بچه و والدین دوستان – بگویید و اهمیت دور نگه داشتن غذاهای حاوی گلوتن را از کودک خود توضیح دهید. به بچه‌های بزرگ‌تر بیاموزید که غذای دیگران را نپذیرند، مگر اینکه از طرف کسی باشد که می‌تواند مطمئن شود غذا بدون گلوتن است.

به کودک خود کمک کنید تا با رژیم غذایی بدون گلوتن سازگار شود. این می تواند یک چالش باشد، به خصوص در ابتدا. اما با گذشت زمان، شما و فرزندتان متوجه می‌شوید که کدام غذاها مناسب هستند و کدام‌ها مناسب نیستند و پیدا کردن وعده‌های غذایی، میان‌وعده‌ها و مواد اولیه را آسان‌تر می‌کند.

به کودک خود اطمینان دهید که با این مشکلات غذایی تنها نیست.