تعامل کودکان با والدین

رشد کودک، فعالیت های او درجنبه های مختلف است  که بخشی از آن بعد روانی کودک را شامل می­شود و بسیار حائز اهمیت است زیرا عدم توجه به رشد روانی کودک سبب ایجاد مشکلات احساسی و روحی، مشکلات اجتماعی و رفتاری، مشکلات سلامتی و رشدی در بازه سنی های متفاوت می­شود. نحوه بر خورد معقول والدین عامل موثر در تربیت صحیح فرزند و سلامت روانی او است که در این بخش نحوه برخورد و تعامل  کودکان با والدین را به شما آموزش می­دهیم تا رابطه سالم و صمیمی تری را با فرزندتان تجربه کنید.

رفتار های نامناسب والدین در تعامل با کودکان

بخشی از رفتار های والدین گاهی با تصور اینکه به کودک کمک می­کند و سبب بهبود تعامل و ارتباط با کودک می­شود شکل می­گیرد اما ممکن است احساسات خوبی را به کودک القا نکند. ما در این قسمت به بررسی این دسته از رفتار های والدین و اصلاح آن ها پرداختیم.

تنبیه کودکان: بپذیرید که کودکان اشتباه می­کنند حتی به صورت مکرر چون کودک هستند و درک درستی از خیلی مسائل ندارند. دیدگاه آن ها با بزرگسالان متفاوت است به صورتی که گاهی حتی متوجه دلیل خشم والدین نمی­شوند. تنبیه کودک سبب استرس، سردی ارتباط، تمایل به نگفتن حقیقت و ترس از والدین را به همراه دارد. فرصت جبران را جایگزین انواع تنبیه ها کنید. این راهکار جواب است. البته توجه داشته باشید که فرصت جبران مناسبی را برای کودکان مهیا کنید. به عنوان مثال اگر کودک اتاقش را مرتب نکرد به جای اینکه او را تنبیه کنید و به سرزنش کودک بپردازید. به او بگویید که برای جبران، باید شما را در تمیز کردن اتاق همراهی کند.

عدم توجه به کودک:در خیلی مواقع والدین حتی به صورت سهوی چون مشغول هستند، خسته هستند یا مواردی از این قبیل به کودک توجه نمی­کنند. والدین معمولا صحبت های کودک را می­شنوند اما گوش نمی­دهند. این اشتباه است. وقتی کودک تمایل به حرف زدن با شما دارد یا می­خواهد اتفاقات روزانه­ اش را برای شما تعریف کند، به جای آنکه در حال انجام کار خودتان صحبت های کودکتان را صرفا بشنوید، همه کار های مهم تان را رها کنید و با برقرار کردن ارتباط چشمی پای صحبت های کودکتان بشینید.

واکنش بیش از حد:داشتن واکنش بیش از حد یا انواع رفتار های هیجانی به خصوص در ارتباط با کارهای نادرست کودکان، نه تنها اشتباه است بلکه تاثیر معکوس دارد. کودکان در سنین ابتدایی نمی­توانند درک درستی از رفتار های هیجانی مانند داد زدن، سرزنش کردن، خشمگین شدن و… داشته باشند. به همین خاطر است که کودک را برای انجام کار اشتباه سرزنش می­کنید و انتظار دارید که کودک دیگر دست به این کار نزد اما نتیجه عکس می­گیرید. کودک درکی از سرزنش کردن ندارد چه طور توقع دارید دیگر اشتباه نکند؟ به جای داشتن واکنش های بیش از حد، با آرامش و به صورت مسالمت آمیز رفتار کنید. سعی کنید صبور باشید و به آرامی دلیل اشتباه کردن کودک را به او توضیح دهید. تحت هیچ شرایطی پرخاشگر نباشید.

 همچنین بخوانید: اختلال های ارتباطی در کودکان

 مقایسه کودکان: مقایسه کردن کودکان علاوه بر این که کار بسیار اشتباهی است، باعث ایجاد آسیب های شدیدی به روحیه کودکان می­شود. نداشتن اعتماد به نفس، کاهش عزت نفس، کور شدن استعداد ها، ایجاد کینه و کدورت از این دسته آسیب ها هستند. هرفرد از کودکی تا نوجوانی، جوانی تا بزرگسالی مسیر خاص خود را طی می­کنند. تفاوت، تنها اشتراک انسان هاست. قیاس افراد نه تنها در بازه سنی کودکان بلکه در هیچ مرحله ای از رشد انسان کار درستی نیست. شرایط محیطی و عوامل وراثتی هر کودکی با دیگری متفاوت است بنابراین نمی­توانید توقع داشته باشید کودکتان طوری رشد کند که شما دوست دارید یا طوری تربیت شود که کودک فلان شخص تربیت شده است. به جای مقایسه فرزندتان، شرایط را برای او مهیا کنید . همچنین توجه داشته باشید که نیازی نیست ویژگی ها و توانایی های کودکتان را به دیگران نشان دهید یا به همه ثابت کنید که فرزندتان از همه بهتر است. هر کودکی روند رشد خاص خودش را طی می­کند، مسابقه ای در کار نیست.

عدم درک رفتار کودک:خیلی والدین شناخت درستی از کودک خود ندارند و نمی­دانند در هنگام خشم و عصبانیت کودک باید چه کاری انجام دهند یا چه رفتاری از خود بروز دهند. مثلا وقتی کودک عصبی است یا به قولی رو دور لج و لجبازی است، قاعدتا تمایل به شنیدن حرف شما ندارد، سعی نکنید دلیل و منطق برایش بیاورید یا عصبی شوید و او را توجیه کنید به جای این کار ها حواس او را پرت کنید، حواس پرتی تنها چاره ی کار است و سبب آرامش کودک می­شود. بعد مدتی که آب ها از آسیاب افتاد و کودک آرام تر شد با او صحبت کنید.

عجله: بعضی از خانواده ها در یافتن استعداد فرزندشان بسیار عجله می­کنند و فرزند خود را به کلاس های مختلف می­برند و تمام وقت کودک خود را با انواع کلاس هایی که خواه کودک به آن ها علاقه مند باشد خواه بی­علاقه، پر می­کنند. در این شرایط کودک بیشتردچار استرس می­شود و با این شاخه به آن شاخه پریدن و از این کلاس به آن کلاس رفتن بیشتر سردرگم می­شود و احساس کلافگی می­کند. همان طور که کودک نیاز به یادگیری مهارت ها دارد، نیاز به بازی کردن، استراحت کردن و وقت گذراندن با اعضای خانواده را هم دارد. در کشف استعداد کودک خود عجله نکنید. به او فرصت بدهید. زمان خیلی زیادی را برای کلاس رفتن کودک در نظر نگیرید و همین طور اجازه دهید کودک خوش انتخاب کند چه کلاسی را برود. طبق سلیقه و علاقه خودتان تصمیم گیری نکنید.

معایب نداشتن تعامل با فرزند

تعامل نداشتن با کودک به نوعی توجه نکردن به کودک تلقی می­شود که اگر ادامه دار شود علاوه بر جلب توجه که ویژگی بارز آن است. تبعات شدید تری در آینده خواهد داشت، از جمله افسردگی، عدم حمایت عاطفی دیگران، اختلال در غذا خوردن، پرخاشگر شدن، احساس پوچی و بی هدفی، احساس گناه، احساس بی ­ارزش بودن و ناتوانی در اعتماد به دیگران. همان طور که می­بینید نداشتن تعامل با فرزند سبب ایجاد مشکلات زیادی می­شود که همین مشکلات زیاد سبب ایجاد مشکلات بیشتری خواهند شد به عنوان مثال وقتی احساس بی­ ارزش بودن به فرزند دست بدهد از همان بچگی تا بزرگسالی رمقی برای قدم برداشتن در زندگی ندارد و حتی اگر به فرصت های خوبی برای پیشرفت دست پیدا کند، آن  را پس می­زند چون حس می­کند لیاقت چنین فرصت خوبی را ندارد و دوباره همین موضوع سبب ایجاد مسائل حاد تر می­شود.

فواید تعامل با فرزند

فواید تعامل با فرزند بی­شمار هستند اما به صورت مختصر می­توان به ایجاد شخصیت مستقل از کودکی، هماهنگی با خانواده، در میان گذاشتن مسائل مهم و مشکلات با خانواده بدون ترس، قدر دانستن، تقویت مغز، هوشمندی، داشتن ثبات در رفتار و اعتماد کردن به اعضای خانواده اشاره کرد.

روش های ارتباطی با کودکان

با توجه به اینکه ارتباط موثر با فرزند موضوع مهمی به شمار می­رود و اگر به این موضوع بی­توجهی شود تبعات بدی برای شخص و خانواده خواهد داشت، علاوه بر اشتباه های رایج والدین و روش های اصلاح آن که پیش تر گفته ایم، راهکار های موثری را در جهت ارتباط گیری با فرزند دلبندتان تهیه کرده ایم.

1)به کودک خود احترام بذارید و درخواست های او را جدی بگیرید و تا جایی که ممکن است به آن ها تعامل کودکان با والدینعمل کنید. در صورتی که امکان برآورده کردن در خواست های کودکتان را نداشتید به صورت منطقی(در حد توان فهم کودک) او را قانع کنید.

2)به کودک خود احساس ارزشمندی القا کنید. او را تشویق کنید و از کلمات با بار مثبت برای تعریف از او استفاده کنید.تعامل کودکان با والدین تعامل کودکان با والدین

3)تحت هر شرایطی از کودک خود حمایت کنید حتی اگر مرتکب اشتباه شده باشد، در جمع از او حمایت کرده و زمانی که تنها بودید با او صحبت کنید تا اشتباهش را تکرار نکند.

4)اگر کودک می­خواهد چیزی را با شما به اشتراک بذارد، حتما استقبال کنید و تمام توجهتان را به کودک بدهید.

5)عشق و علاقه خود را به کودک نشان دهید هم به صورت کلامی با ابراز کلمات هم به صورت غیر کلامی مانند به آغوش کشیدن کودک.

6)به استعداد ها و علاقه مندی های کودک توجه کنید و او را تشویق کنید وارد مسیری شود که به آن علاقه دارد.

7)با فرزند خود در رابطه با مسائل روزانه گفت و گو کنید. حتما زمان خاصی از روز را به این موضوع اختصاص دهید.تعامل کودکان با والدین

جمع بندی

داشتن تعامل و ارتباط صمیمانه با کودک از نیاز های مهم در بعد روانی او به شمار می­رود و فواید   بی­شماری از جمله تقویت مغزی، هوشمندی و هماهنگی با خانواده را دارا است. معایب نداشتن این گونه تعامل با فرزند بسیار پراکنده اند و سبب ایجاد مشکلاتی مانند افسردگی، کمبود اعتماد به نفس و عزت نفس و موراد این چنینی در آینده می­شوند. به همین خاطر بسیار مهم است که تعامل درست و مناسبی با کودک­تان داشته باشید. با احترام گذاشتن به کودک، حمایت کودک، ابراز عشق و علاقه­تان به او و توجه به استعداد هایش می­توانید ارتباط سازنده ای را با فرزندتان داشته باشید.

سوالات متداول

1)چه رفتارهایی سبب سرد شدن ارتباط با کودک می­شود؟ مقایسه کردن فرزندتان با دیگر کودکان، واکنش بیش از حد، بی­توجهی به کودکان، تنبیه و درک نکردن شرایط و رفتار فرزندتان از عواملی است که باعث کاهش ارتباط فرزند با شما می­شود.

2) نداشتن ارتباط با کودک یا ارتباط کم با او چه پیامدهایی دارد؟ ارتباط کم یا عدم ارتباط با کودک سبب افسردگی، عدم حمایت عاطفی دیگران، اختلال در غذا خوردن، پرخاشگر شدنتعامل کودکان با والدین، احساس پوچی و بی هدفی، احساس گناه، احساس بی­ارزش بودن و ناتوانی در اعتماد به دیگران در حال و آینده او می­شود. نداشتن تعامل با فرزند سبب ایجاد مشکلات زیادی می­شود که همین مشکلات زیاد سبب ایجاد مشکلات بیشتری خواهند شد به عنوان مثال وقتی احساس بی­ارزش بودن به فرزند دست بدهد از همان بچگی تا بزرگسالی رمقی برای قدم برداشتن در زندگی ندارد و حتی اگر به فرصت های خوبی برای پیشرفت دست پیدا کند، آن  را پس می­زند چون حس می­کند لیاقت چنین فرصت خوبی را ندارد و دوباره همین موضوع سبب ایجاد مسائل حاد تر می­شود.

3)در زمان پرخاشگری و عصبانیت کودک چه کنیم؟ هنگامی تعامل کودکان با والدینکه کودک عصبانی است قاعدتا تمایل به شنیدن حرف شما ندارد، سعی نکنید دلیل و منطق برایش بیاورید یا عصبی شوید و او را توجیه کنید به جای این کار ها حواس او را پرت کنید، حواس پرتی تنها چاره ی کار است و سبب آرامش کودک  می­شود. بعد مدتی که آب ها از آسیاب افتاد و کودک آرام تر شدتعامل کودکان با والدین با او صحبت کنید.

4)برای داشتن ارتباط خوب و موثر با کودک چه راهکار هایی توصیه می­شوند؟به کودک خود احترام بذارید و درخواست های او را جدی بگیرید و تا جایی که ممکن است به آن ها عمل کنید./ به کودک خود احساس ارزشمندی القا کنید./ )تحت هر شرایطی از کودک خود حمایت کنید حتی اگر مرتکب اشتباه شده باشد./ عشق و علاقه خود را به کودک نشان دهید./ به استعداد ها و علاقه مندی های کودک توجه کنید./ اگر کودک می­خواهد چیزی را با شما به اشتراک بذارد، حتما استقبال کنید./ با کودک گفت و گو کنید.

5)چرا برقراری ارتباط با فرزند مهم است؟علاوه بر اینکه عدم ارتباط با فرزند تبعات زیادی داردتعامل کودکان با والدین و مشکلات بی­شماری ایجاد می­کند، ایجاد ارتباط با او سبب جلب اعتماد، هماهنگی با شما، تقویت مغز و هوشمندی کودک می­شود.

برای مشاوره در این زمینه میتوانید از متخصصان روان پزشکی و روان شناسی کیدز24 استفاده کنید.